آزمون کارشناسان رسمی دادگستری پس از قانون تسهیل: جهش در قبولی یا افت در کیفیت؟

آزمون کارشناسان رسمی دادگستری همواره یکی از رقابتی‌ترین و پرتقاضاترین آزمون‌های حقوقی و تخصصی در کشور بوده است. این آزمون نه‌تنها دریچه‌ای برای ورود به یکی از مهم‌ترین مشاغل فنی-حقوقی است، بلکه جایگاه اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی نیز برای پذیرفته‌شدگان به همراه دارد.

اما با تصویب و اجرای قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار در اسفند ۱۴۰۰، تغییراتی اساسی در روند پذیرش این آزمون ایجاد شد. قانونی که هدف آن کاهش انحصار و افزایش رقابت در بازار خدمات تخصصی بود، اما در عمل پرسش‌ها و انتقادات زیادی را نیز برانگیخت.

آیا آزمون کارشناس رسمی بدون سهمیه‌بندی عادلانه‌تر شده یا پرریسک‌تر؟

قانون تسهیل که با هدف «رفع انحصار» و «افزایش شفافیت در صدور مجوزها» تصویب شد، تأثیر مستقیم و عمیقی بر ساختار آزمون کارشناس رسمی داشت.

پیش از آن، پذیرش در این آزمون بر اساس نیاز مناطق و استان‌ها بود؛ اما با اجرای ماده ۷ این قانون، دیگر نیازی به احراز نیاز استانی وجود ندارد و قبولی صرفاً بر اساس کسب درصد مشخصی از نمره برترها تعیین می‌شود.

طبق قانون:

” داوطلبانی که حداقل ۷۰٪ از میانگین نمره‌ی یک درصد برتر آزمون را کسب کنند، قبول شده محسوب می‌شوند. برای ایثارگران، این حدنصاب ۶۰٪ در نظر گرفته شده است.”
منبع   karshenasan.ir 

پیامدهای واقعی قانون تسهیل بر آزمون کارشناسان رسمی

در اولین آزمون برگزارشده بعد از اجرای قانون (سال ۱۴۰۲)، تعداد پذیرفته‌شدگان به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافت:

بیش از ۱۰ هزار نفر در یک آزمون پذیرفته شدند.
منبع  ekhtebar.ir

اما این افزایش چشمگیر، انتقادات جدی‌ای به همراه داشت. از جمله:

• پراکندگی نابرابر قبولی‌ها: بیشتر قبول‌شدگان از کلان‌شهرها بودند، نه استان‌های کم‌برخوردار.
• افت احتمالی کیفیت علمی: در برخی رشته‌ها، نمره آخرین قبولی زیر ۳۰ از ۱۰۰ بود.
• نبود پیش‌بینی برای ظرفیت اشتغال و ساختار کارشناسی در استان‌ها.

واکنش کارشناسان و مقامات رسمی

محمدحسین دادخواه، رئیس شورای عالی کارشناسان رسمی، در واکنش به این وضعیت گفت:

«در برخی رشته‌ها، افرادی با نمره ۲ از ۱۰ پذیرفته شده‌اند؛ بدون ارزیابی نیاز استانی، احتمال پایین آمدن کیفیت و ایجاد بی‌اعتمادی در دستگاه قضایی وجود دارد.»
منبع   ekhtebar.ir

در همین راستا، نمایندگان مجلس نیز به انتقاد برخاستند.
احمد صدوقی، نماینده مجلس:

“ما داریم افرادی را با نمره علمی بسیار پایین وارد ساختار مهم کارشناسی می‌کنیم؛ این یعنی مجوز رسمی به بی‌سوادی.”
منبع  vokalapress.ir

اصلاحات در راه است؟

در پاسخ به این انتقادات، مجلس شورای اسلامی و شورای رقابت طرح اصلاحی جدیدی را آماده کرده‌اند. از مهم‌ترین مفاد آن:

• افزایش حد نصاب قبولی به ۸۰٪ میانگین نمره ۱٪ برتر
• الزام به داشتن حداقل نمره مطلق (مثلاً ۱۰ از ۲۰)
• احتمال بازگشت بخشی از نظام نیاز استانی با شکل جدید
  منبع  vokalapress.ir

فرصت یا تهدید؟

قانون تسهیل، آزمون کارشناسان رسمی دادگستری را وارد مرحله‌ای تازه کرده است. از یک سو، ظرفیت ورود افراد به این حرفه افزایش یافته و موانع قانونی کاهش یافته‌اند؛ اما از سوی دیگر، هشدارهایی درباره افت سطح علمی و بی‌توجهی به نیاز مناطق وجود دارد.

برای داوطلبان، مهم‌ترین توصیه آن است که:

• با وجود تسهیل، رقابت همچنان جدی و علمی است؛
• احتمال افزایش مجدد سخت‌گیری‌ها در آزمون‌های آینده زیاد است؛
• پیگیری اخبار اصلاحات و آمادگی قوی علمی، کلید موفقیت واقعی در این مسیر است.

📌 اگر مایل به مشاوره درباره مسیر کارشناسی رسمی، انتخاب رشته مناسب یا دریافت اطلاع‌رسانی‌های مهم در این حوزه هستید، می‌توانید با سایت داد  یا از طریق ادرس تلگرامی @Dad_Experts در تماس باشید.